EH Bilduk eta Eusko Jaurlaritzak aurrekontuen inguruan akordioa lortzeko lanean jarraitzen dute. PP eta Sumar negoziazio mahaitik altxa ostean, politika publikoek “anbizioa” handiagoa izan dezaketela uste du koalizio subiranistak.

PPk osoko zuzenketa aurkeztuko dio Eusko Jaurlaritzaren 2025eko aurrekontu proiektuari. Javier de Andres Euskadiko PPko presidentearen iritziz, EAJk eta PSE-EEk EH Bildurekin lortu nahi dute akordioa.

Thyssenkruppek 11.000 lanpostu murriztuko ditu altzairuaren arloan, langileen % 40

Mugimendu Feministak Euskal Herriko kaleak hartu ditu Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunaren karietara, eta, emakumeek pairatzen dituzten indarkeria mota askotarikoak salatzeaz gain, aukera baliatu dute «konponbidea izan beharrean arazo» diren eragile eta erakundeei interpelazio zuzena egiteko. Bereziki, gizonezkoei, hedabideei eta instituzioei igorri diete mezua: «Konponbidea ez bazarete, arazoa zarete». Adibidez, Bizkaiko Mugimendu Feministak salatu egin ditu «isiltzen diren gizonak, lankideak geldiarazten ez dituztenak, komentario misoginoak onartzen dituztenak eta erosotasun hutsez beste aldera begiratzen dutenak». Antzeko mezua eman du Nafarroako Mugimendu Feministak: «Gizon askok aitzakia bezala diozue ez duzuela indarkeriarik eragiten, baina zeuek ere arazoa zarete gure hitza zalantzan jartzen duzuenean, errua erasoa pairatu duen emakumearen bizkar jartzen duzuenean, erasotzailea salatu bai baina zeuen jarrerak aztertzen ez dituzuenean, inolako erantzukizunik hartzen ez duzuenean». Antzera mintzatu da Gipuzkoako Mugimendu Feminista, eta Gasteizkoak ere gizonei bidali die mezua: «Gizon gehienek konplizitatea, justifikazioa eta indarkeria matxistak desagerrarazteko eta salatzeko konpromiso falta duzue oraindik. Arazoa zarete arazoa ez zaretela uste baduzue». Hedabideen jarrera ere salatu dute Euskal Herriko hiriburuetan egindako manifestazioetan: «Hedabideak ere arazo zarete indarkeria matxistaren erreprodukzioan, errua erasoa pairatu duenari egozten diozuenean, kasu bakoitzaren detaile morbosoak ematen dituzuenean eta terrore sexualari buruzko kontakizunak eraikitzen dituzuenean», azaldu dute Iruñean. Bizkaian, berriz, hedabideek eta sare sozialek «bortxaketaren kultura sustatzeko eta sexu indarkeriari garrantzia kentzeko» jokatutako rola gaitzetsi du Bizkaiko Emakumeen Asanbladak. Donostian ere bat egin dute hedabideei egindako kritika horretan, eta gogorarazi dute azken bolada honetan komunikabideak eta sare sozialak «arrazakeriaz» jantzi direla. Gogor salatu dituzte «indarkeria matxistaren aitzakian zabaltzen eta indartzen ari diren jarrera eta diskurtso arrazistak». Eta erantsi dute indarkeria «molde berriak» hartzen ari dela sare sozialetan: «Mezu faltsuak modu azkarrean zabaltzeko, iraintzeko, gorputzen gaineko kontrolerako bide ere badira». Azkenik, erakundeak ere jarri dituzte jomugan feministek. Haien «ekintza eta jarrera falta» salatu du Bizkaian Bilgune Feministak. Donostian, Gasteizen eta Iruñean, eskatu diete inbertsio gehiago egiteko prebentzio programetan, hezkuntzan, profesionalen prestakuntzan eta eraso egin dieten emakumeentzako baliabideetan. Horren ordez, inbertsioak kontrol neurrietan egiten dituztela nabarmendu dute: «Ez dugu polizia gehiago behar segurtasunaren izenean», adierazi dute Iruñean. Askotariko indarkeriak Manifestazioetan salatu dute indarkeria matxistak ertz asko dituela, eta zuzeneko eraso fisikoa baino askoz gehiago dela. Sexu erasoak, emakume migratuei ezarritako trabak, gorroto diskurtsoen gorakada, zaintzen banaketa desorekatua, sare sozialetako «misoginia eta jazarpen anonimoa» eta abar indarkeria matxistaren adierazpentzat jo dituzte. Gasteizen, esaterako, pentsiodunek salatu dute «adineko emakumeei ezarritako prekaritatea, utzikeria eta bakardadea ere indarkeria» direla. Eginaren Eginez Arabako emakume elbarrien elkarteak «non, nola eta norekin bizi erabakitzeko eskubidea» aldarrikatu du, eta AEZLE Arabako Etxeko eta Zainketako Langileen Elkarteak gogorarazi du indarkeria eta sexu jazarpena ohikoak direla «gutxietsita eta prekarizatuta dauden lanpostuetan». Indarkeria matxistak alde ugari izanik ere horiek guztiek «erro bakarra» dutela nabarmendu dute feministek: «Guztiak lotuta daude, eta emakumeen mendekotasuna betikotzen duen egitura heteropatriarkal, kapitalista, kolonial eta kapazitista bati eusteko balio dute», esan dute Bilbon. Horren aurrean, «aliantza feministak, antolakuntza eta borroka» proposatu dituzte konponbidetzat. «Erreakzio misoginoaz» ohartarazi dute: «Gizonek arriskuan ikusten dituzte euren pribilegioak, eta jarrera gero eta oldarkorragoak hartzen ari dira». Horregatik, ezinbestekotzat jo dituzte antolakuntza eta militantzia feminista: «Asko gara, eta askoz gehiago izango gara». Ardurak hartzeko eskea Bilbon, Jesusen Bihotza plazatik abiatu da manifestazioa. Aurretik, Bilbo Feminista Saretzen plataformako kide Irati Sienrak eta Amanda Verronek mobilizazioaren nondik norakoak azaldu dituzte. Esan dutenez, aurten sexu indarkeriaren arazoa nabarmendu nahi izan dute Bilbon kasuak ugaldu direla ikusi dutelako. Gizonei «erantzukizuna» hartzeko deia egin diete: «Gizon askok urruneko zerbait izango balitz bezala ikusten dituzte erasotzaileak, baina eraso egitera iritsi badira, hori da lehenago inork ez dielako bidea moztu». Erantzukizunak hartzeko esan diete; «batez ere, beraiek nagusi diren eta emakumeoi ukatzen zaizkigun esparruetan». Salatu dute orain erasotzaile askok «biktimaren rola» hartzen dutela «izenaren garbitasunaren izenean», eta lotsa «beste aldera» igaroko dela iragarri dute. Manifestazioa 19:00etan abiatu da, Bortxaketaren kulturaren konplizeak zarete esaldia idatzita zeraman pankarta zabaldu ostean. Atzean, emakume ugari zihoazen, eta horietako askok, gazteenek batez ere, kartelak zeramatzaten, zenbait lelo eta esaldirekin. Maria Diaz de Haro kalearen parean, Feminista Abolizionisten Koordinakundeak deitutako emakumeak bildu dira, eta, manifestazioa handik igaro denean, mobilizazioarekin bat egin dute aparteko multzo batean, Prostituzioaren abolizioa eskatzen zuen pankarta baten atzean. Aurrerago, Indautxu, Errekalde eta beste auzo batzuetatik etorritako emakumeak batu dira manifestaziora, eta Plaza Eliptikoan ere multzo handi bat gehitu da, batukada eta guzti. Apurka-apurka, mobilizazioa gizenduz joan da, eta, azkenean, Kale Nagusi osoa hartu du. Manifestazioaren ibilbidean zehar, zenbait ekintza egin dituzte, aurtengo mobilizazioaren ideiak azpimarratzeko. El Correo egunkariak Kale Nagusian duen bulegoan eraso matxisten inguruko albisteak zekartzaten orriak itsatsi dituzte; Bizkaiko Foru Aldundiaren jauregiaren aurrean pankarta bat zabaldu dute, Arreta psikologiko duina orain leloarekin, eta justizia jauregiaren parean beste pankarta bat zabaldu dute feminista gazteek, bozgorailuetatik grabazio batek epaileen «konplizitatea» salatzen zuen bitartean. Kasu guztietan bengalak piztu dituzte ekintzei ikusgarritasun handiagoa emateko. Udaletxean amaitu da manifestazioa, eta, hara iritsi bitartean, etengabeak izan dia oihuak: Erasorik ez erantzunik gabe; Erasoen aurrean ekintza zuzena; Kaleak, gauak, geureak dira; Autodefentsa feminista; Gora borroka feminista; Konponbidea ez bazara, konplizea zara eta antzeko leloak oihukatu dituzte. Baionan, ehunka lagun Ehunka jende bildu da Baionako karriketan mugimendu feministaren deiari erantzunez, indarkeria matxistaren kontrako nazioarteko eguna kari egin duten mobilizazioan. Aurten Euskal Herrian izan diren bost erailketa matxistak salatu dituzte, eta urte bakarrean Ipar Euskal Herrian izan diren datuak oroitarazi: «Bi hilketa; dakigunez, hamahiru sexu eraso Baionako bestetan; hainbat bortxaketa salaketa; erasotzaile bat hemen, Baionako herriko etxean; eta beste hainbat eta hainbat isilean direnak», adierazi du Elaia Hegik. Askotariko oihuak entzun dira manifestazioan, borroka feministaren alde eta mota orotako erasoen kontra. Laurehun pertsona elkartu dira Baionako herriko etxetik abiatu eta Patxa plazaraino egin duten ibilbidean. Aña Iriarte Sutan taldeko kideak aurten izan diren erasoen berri eman du. [image or embed] — Ekhi Erremundegi (@ekhierremundegi.bsky.social) 25 novembre 2024 à 18:53 Gizonei mintzatu zaizkie mugimendu feministako kideak, «arazoa» beraiek direla erranez, eta erantzukizunak hartzeko eskatu diete: «Gizon gehienek konplizitatea, justifikazioa eta indarkeria matxistak desagerrarazteko eta salatzeko konpromiso falta duzue oraindik. Zuentzako mezu zuzena da; sistema bidegabe honen parean, argi dugu: ez bazarete konponbidea, arazoa zarete!», erran du Maddi Kintanak Ipar Euskal Herriko erakundeei dagozkien erantzukizunak betetzeko eskatu diete, eta gizarteari eskatu diote indarkeria bere forma guzietan borrokatu dezala. Hedabideentzat ere izan dute hitzik, betetzen duten rola eta zabaltzen dituzten diskurtsoak zalantzan emanez. «Jasaten dugun indarkeriari aurre egiteko tresnak birpentsatu beharko ditugu, kolektiboki». Gasteizen, San Anton plazatik abiatu da mobilizazioa; Donostian, Bulebarrean hasi da, eta Iruñean, berriz, Gazteluko plazan.

«Indarkeria matxistaren aurkako borroka lehen lerroan jarri, eta matxismoa amaituko duen antolakuntza politikoa aldarrikatu nahi dugu». Itaia emakumeen antolakunde sozialistak aldarrikapen hori egin du gaur arratsaldeko mobilizazioetan, Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunaren harira. Azaldu dute «enpresek eta instituzioek aurpegia zuritzeko» baliatzen dutela gaurko eguna, baina Itaiako kideendako «borroka eguna» dela. Halaber, gogora ekarri dituzte Euskal Herrian aurten eraildako bortz emakumeak ere, eta azpimarratu «urgentziazkoa» dela «matxismoaren aurkako borroka indartzea». Bertzalde, erran dute eskuin muturrak baduela eraginik Euskal Herrian, eta alderdi horiek zabaltzen dituzten «ideia atzerakoiek» dakartela, hain zuzen, «matxismoa normalizatzea». Azaldu dute 2008ko krisi ekonomikoaren ondorioz ezkerreko ideiek indarra hartu zutela, baina, orain, alderdi horiek «porrot» egin dutela: «Estatu kapitalista administratzen eta enpresari handien interesak lehenesten» ari direlakoan azkenean. Hortaz, uste dute orain «ideia erreakzionarioak» direla nagusi gizartean, eta horiek «emakumeen eta kolektibo zaurgarrien aurkakoak» direla. Horren haritik, gehitu dute alderdi horiek zabaltzen dituzten ideiek matxismoa ukatzen dutela. «Emakumeok, ordea, egiturazko zapalkuntza jasaten dugu: gizarte kapitalistaren barruan emakume langileok bigarren mailako subjektuak gara. Hortaz, matxismoa ukatzeak matxismoa indartzen eta normalizatzen du», adierazi dute. Jarrera horiek dituztenek diskurtso arrazistak zabaltzeko darabilte indarkeria matxista, erasotzaileak atzerritarrak direla azpimarratzen baitute, Itaiak erran duenez. «Errealitateak erakutsi digu, ordea, erasotzaileak hainbat sektore eta jatorritakoak direla. Hori horrela, beharrezkoa da erasotzaile ororen inpunitatearen aurka borrokatzea». «Politika autoritarioak» Adierazi dute «oldarraldi erreakzionarioen eta kultura matxistaren zabalpenari» aurre eginen diotela, eta «nazkatuta» daudela «politikari profesionalen hitzontzikeriez eta itxurakeriez»: «Alde bateko eta besteko alderdiak gero eta politika autoritarioagoak aplikatzen ari dira. Gainera, promes faltsuak egin dizkigute, kaleko mobilizazioa instituzionalizatu dute, eta estatuko instituzioetan akomodatu dira». Hortaz, aldarrikatu dute «zapalkuntzarik gabeko gizarte baten alde borroka egin behar» dela «matxismoa betikotzen duen gizarte kapitalista» alde batera uzteko: «Matxismoa behin betiko amaitzeko berme bakarra sozialismoa eraikitzea da».

Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk «hasiera batean» onartu egin du Libanon su etena egiteko proposamena. CNN hedabideak gaur eman du berria, baina, gehitu duenez, oraindik negoziazioak ez dira amaitu. CNNk berak eta Reuters berri agentziak eta Israelgo Haaretz egunkariak jakinarazi dute Israelgo Gobernuko Segurtasun kabineteak bihar bozkatuko duela menia onartu ala ez. AEB Ameriketako Estatu Batuek duela bi aste egindako proposamenak hirurogei eguneko su eten bat proposatzen du Hezbollahren eta Israelen artean. Libanoko Parlamentuko presidenteorde Elias Bou Saabek Reuters agentziari esan dio ez dagoela «oztopo handirik» su etena indarrean sartzeko. Israelgo Gobernuan, ordea, badaude meniaren aurkakoak; besteak beste, Itamar Ben Gvir Segurtasun Nazionaleko ministroa. Gerra gelditzea Hezbollah deuseztatzeko «aukera historiko bat galtzea» litzakeela idatzi du X sare sozialean. Bou Saabek akordioaren zenbait xehetasun argitu ditu. Azaldu du Israelgo armadak Libano utzi beharko lukeela, eta Libanoko armadako tropek kontrolatuko luketela herrialdearen hegoaldea. Tel Avivek, bestalde, eskatzen du Israelgo armadak askatasuna edukitzea Libano hegoaldean sartu ahal izateko, hartara Hezbollahk su etena urratuz gero esku hartu ahal izateko. Gaur bertan, Israelek NBEn duen enbaxadoreak, Danny Danonek, Segurtasun Kontseiluan jakinarazi du edozein akordiorekin ere Israelgo armadak beretzat gordeko duela Libano hegoaldean eraso egiteko aukera. Argitzeko dago bake akordio posibleak eskaera hori kontuan hartuko duen ala ez. Beraz, oraindik ez da ziurra Tel Avivek Libanorako su etena onartuko duen. Hori nabarmendu du Etxe Zuriak ere. John Kirby Segurtasun Nazionalerako Kontseiluaren bozeramaileak gogorarazi du akordioa ez dagoela itxita, xehetasun guztiak adostu bitartean. Halere, jakinarazi du akordioa «gertu» dagoela. Danonek ere su etena lortzeko negoziazioak aurrera doazela ziurtatu du. 2006an Israelen eta Hezbollahren arteko gatazkaren amaiera ekarri zuen NBE Nazio Batuen Erakundearen 1701. ebazpenak; eta, haren arabera, Libanoko hegoaldean, Israelgo mugatik 30 kilometroko distantzian bi talde armatuk baino ez dute tokia: Libanoko armadak eta NBEren kasko urdinek. Beraz, ez Israelgo armadak, ezta Hezbollahk ere.

Volkswagen Navarrako zuzendaritzak 2025erako 60 egun baino gehiagoko lan-erregulazioa planteatu du

Donostiako etxebizitzen prezioa inoizko garestiena da, 5.613 euro metro karratuko

San Mamesen jokatzen diren derbietan nagusi izaten jarraitzen du Athleticek. Ernesto Valverderen taldea Reala baino askoz hobeto zelairatu da, lehen ordu erdian ezinean aritu dira txuri-urdinak, eta orduan heldu da Sanceten gola. Bisitariek ezin izan dute markagailua irauli gero. Sailkapen nagusian bost puntuko tartea dago, orain, bien artean. Hamaikakoetan ezusteko gutxi izan da. Athleticen Alvaro Djalo izan da berrikuntza nagusian, eta Realean Brais Mendez aulkian geratu izana ezusteko bakarra. Bi entrenatzaileek zekiten partida garrantzitsua zela, eta jokalariek ere hala erakutsi dute zelaian: intentsitate handia izan du lehiak. Aurreneko minutuetan bere armak erakutsi ditu Athleticek: baloia berreskuratzeko presio bikaina eta joko zuzena. Zelai erdia ez du ia pasa ere egin Realak. Eta saria merezita heldu zaio etxeko taldeari. Nico Williamsek egin du jokaldia hegaletik, kostata, baina eraman du baloia, erdiraketa loratua bidali du bigarren zutoinera, eta han, buruz, Javi Lopezi nagusitu zaio Sancet. Lehen zatiko azken minutuetan hobera egin du Realak, arriskua sortzen hasi da Kubo, baina gola egiteko abagune argirik ez du izan. Aukera gutxi Bigarren zatian bide beretik segi du norgehiagokak. Reala hobeto aritu da, baloiaren jabetza gehiago izan du eta nahi zuen erritmo jarri dio partidari. Gol aukera argia, ordea, bakarra izan du Alguacilen taldeak, Sucicek ezker hegaletik egindako erdiraketa batean. Gutxigatik ez da heldu Zubimendi. Athleticek ere izan du errenta handitzeko parada, baina Sanceten jokaldi zoragarri bat ezin izan du behar bezala amaitu Pradosek. Azken minutura arte egin dute borroka bi taldeek, baina saria, azkenean, etxekoentzat izan da.

Haize ufada izugarriek astindu dute Euskal Herria azken orduetan. Alerta laranja ezarrita dago, eta kalteak izan dira ia herrialde guztietan. Lapurdin, esaterako, haizeak eragindako gertakari baten ondorioz, argindarrik gabe geratu dira hainbat herri, tartean, Donibane Lohizune, Azkaine, Ziburu, Hendaia, Urruña eta Biriatu. Eguerditik aurrera konpondu du arazoa Enedis enpresak. Hegoaldean, berriz, AP-8 errepidea Irungo noranzkoan itxita egon da 8:30etatik 15:00ak arte, Deba parean (Gipuzkoa), zuhaitz bat erori delako. Tren zerbitzua ere sei orduz eten dute Orio eta Usurbil artean. Araban, Herrerako gaina itxita dago zuhaitzak erortzeko arriskuagatik. Zuhaitz bat erorita, Lasarte-Orian. ANDONI CANELLADA / FOKU Kostaldean erregistratu dira haize ufada indartsuenak: 133 kilometroko ordukokoak Zarautzen (Gipuzkoa), eta 124koak Bermeon (Bizkaia). Haizea nabaritu da Lezon (115 km/h), Zizurkilen (104 km/h), Urduñan (102 km/h), Asparrenan (96 km/h) eta Donostian (92 km/h) ere. Zenbait tokitan gertatu dira ezbeharrak. Andoainen (Gipuzkoa) N-1 errepideko errei bat itxi dute beste zuhaitz bat erori delako, baina irekita dago jada. Herri horretan bertan, haizeak frontoiaren teilatua bota du. Zorionez, ez da zauritutik izan. Elizondon (Nafarroa) ere zuhaitz handi bat erori da haurrentzako parke batean. Cristina Enea parkea haizeagatik itxita, gaur, Donostian. JUAN HERRERO / EFE Segurtasun Sailak 354 intzidentzia baino gehiagoren berri eman du, gehienak Gipuzkoan, 250. Nafarroan 45 gutxienez izan dira. Eguraldiak eragina izan du aireportuetan ere, eta zenbait hegaldi bertan behera utzi behar izan dituzte Loiun eta Hondarribian. Bilboko suhiltzaileek ere, besteak beste, 30 irtenaldi baino gehiago egin dituzte azken orduetan haizeagatik. Nafarroan ufada indartsuenak iparraldean eta Pirineo inguruan izan dira, 100 kilometro orduko artekoak. Haizeak, printzipioz, indartsu jarraituko du bihar arte. Hegoaldekoa izaki, baso suteak izateko arrriskua ere handia dela jakinarazi du Euskalmetek.