NAFARROAKO LAN ITUN KOLEKTIBOEK BABESTEN DITUZTEN LANGILEEN PORTZENTAJEA

UGT sindikatuak jakinarazi du 132 lan hitzarmen kolektibo daudela indarrean Nafarroan, eta horiek guztiek langileen %85,5 babesten dituztela lurralde horretan. 2019ko lehen bi hilabeteetan 82 itun erregistratu dira, eta gainontzekoak 2018. urtea baino lehen adostutakoak dira. UGTk CCOOrekin elkarlanean negoziatzeko duen gaitasuna azpimarratu du, eta esan du ELAren eta LABen konfrontazio eredua «propaganda» dela.

Accenture multinazionalak zentro berri bat zabaldu du Zamudion (Bizkaia), industriari lotutako euskal enpresen digitalizazioan aritzeko. Konpainia teknologikoak enpresa horien bihotza eraldatu nahi du, ekoizpen prozesua bera, ingeniaritzan eraginez, ekoizpen eta mantentze lanetan. Ez da besterik gabe egokitu atzerriko inbertsio hori Euskal Herrira etortzea, Iñigo Urkullu Jaurlaritzako lehendakariak azpimarratu zuenez atzo, inaugurazio ekitaldian. «Herrialde erakargarria gara inbertitzeko eta berritzeko», esan zuen.

Multinazionalak 100 eta 150 langile arteko taldea izango du beharrean Zamudion, «enpresak digitalki berrasmatu daitezen». Eredu digitalari lotutako negozio berriak bultzatu nahi ditu, era berean, Accenturek. Juan Pedro Moreno konpainiako eremuko presidenteak azaldu zuen 3.000 metro koadroko zentro bat dutela, eta Euskadiko 4.0 industriaren ekosistemaren barruan «berrikuntza sortzeko helburuarekin» jaio dela. Sektore askotan jarduteko gai direla ere esplikatu zuen; esaterako, autogintzan, industria horniduran, kontsumoan, aeronautikan, garraioan, energia berriztagarrian…

Morenok garbi esan zuen Euskal Herria aukeratu dutela «erakundeen babes sendoa dagoelako industria gara dadin, eta sektore hori BPGaren %24 delako». Espainian industriak BPGaren %16 ordezkatzen duela erantsi zuen. «Industriatik gertu egon nahi badugu, eta hura eraldatzen lagundu, hauxe da gure lekua», esan zuen Morenok, Iñigo Urkullu alboan zuela.

Jasun, Gueñesera

Accenture ez zen izan atzo atzerriko inbertsioari lotutako albiste bakarra. Erresuma Batuko Jasun enpresak Gueñesen (Bizkaia) planta bat zabalduko duela jakinarazi zuen. Aire irazkiak ekoizten ditu Jasunek, eta enpresa hona etortzea Invest in the Basque Country programaren bidez erdietsi da. Sprilurrena den sail batean altxatuko du bere fabrika enpresa britaniarrak, 3.000 metro koadroko eremu batean, eta bertan ariko dira hamar bat langile.

Jasun Filtracion SL enpresa eratu da jadanik; goi teknologiako irazkiak ekoitziko ditu Enkarterrin, bost milioi euroko inbertsioari esker zabalduko duen plantan. «Europako hegoaldeko merkatuan hedatu nahi dugu, eta urtebeteko prestaketa lanen ondoren, gertu gaude jarduera industrialari ekiteko», jakinarazi du enpresak ohar baten bidez. Jasun Envirocarek 40 urteko ibilbidea dauka Erresuma Batuan. Somerseten (Ingalaterra) dauka egoitza nagusia.

Hilaren 15aren zain dago Nafarroako Gobernua. Egun horretan jakinaraziko du Estatuko Esku Hartze Orokorrak iaz Nafarroak gastu araua bete ote zuen. Iruñeko gobernuak uste du bete zuela, eta horregatik iaz izandako 112 milioi euroren superabitaren zati bat erabili ahal izango duela inbertsioak egiteko.

Mikel Aranburu Nafarroako Ogasun kontseilariak atzo erakutsi zuen gutxi fio dela Espainiako Gobernuarekin eta haren menpeko erakundeekin. Mesfidantza gastu araua kalkulatzeko sistemari dagokio. Espainiako Egonkortasun Legearen atal bat da gastu araua, eta bere menpeko administrazioek gainditzerik ez duten gastu publikoa finkatzen du. Nafarroako Gobernuak esperientzia txarra izan zuen iaz horrekin: bere kalkuluen arabera, bete zuen araua, eta horregatik erabaki zuen 2017ko 230 milioiren superabitaren zati bat —113 milioi euro—, inbertsioetara bideratzea. Baina Madrilgo gobernuak 35,5 milioi soilik inbertitzeko baimena eman zion Iruñekoari, gastu araua argudiatuta. «Kopuru ziztrina», Maria Solana gobernuko bozeramailearen hitzetan.

«Gure iritziz, gastu araua bete dugu», esan zuen atzo Ogasun kontseilariak. Arazoa da gastu araua kalkulatzeko sistema «nahiko kriptikoa» eta «konplexua» dela. «Ez dira soilik foru administrazioak egiten dituen gastu inputazioak, Estatuko Esku Hartzeak zuzenean egiten dituen batzuk ere badaude. Aurkitu izan dugu Espainiako Bankuaren defizit batzuk guri ere zenbatzen dizkigutela, guk ezeren errua ez izan arren».

Iaz, Espainiako Gobernuari presio egiteko, lege bidez tramitatu zituen inbertsioak, baina ezer gutxirako balio izan zuen. Iradoki zuen aurten maiatzeko hauteskundeen aurretik egiteko astia izango dutela.

Espainiako Kongresuak atzo berretsitako dekretu batek emango du baimena superabitaren zati bat «inbertsio jasangarrietarako» bideratzeko. Dekretu hori «lotsagarria da, Nafarroako gizarteari adarra jotzea», Marisa de Simon Ezkerrako parlamentarioak salatu zuenez. «Hauteskundeetarako lau aste falta direla onartu du dekretua, hamar hilabetez Nafarroarentzat inbertsioak eragozten aritu ondoren […] Oraindik harritzen gaitu zer mutur handia duen PSOEk». «Inprobisazioak» egin beharrean, Egonkortasun Legea bertan behera uzteko eskatu zuen De Simonek, «austerizidio neoliberalaren tresna» delako.

Lan istripua Zigoitian: SOS Deiak esan duen arabera, lan istripua Gorbeia Merkataritza Gunean izan da, Etxabarri Ibiñako kontzejuan, Zigoitian (Araba).

Nafarroako Zerga Agentziak apirilaren 3an abiatu du 2018ari dagokion errenta aitorpenaren kanpaina. Guztira, 198.782 proposamen bidali dituzte aurten.

Aldaketa klimatikoaren aurkako borroka: Nafarroako Gobernuak 2030 urtera bitarteko ekonomia zirkularra garatzeko agenda onartu du 2019ko apirilaren 3an.

Egungo testuinguruan sindikalismoa ezinbestekoa da, «baina ez edozein sindikalismoa». Hala uste du LAB sindikatuak. Maiatzaren Leheneko mobilizazioen berri emateko agerraldian, langile klasea ordezkatzen duten «errealitate ezberdinei» erantzungo dien eredua aldarrikatu du: «Langile kontzientzia indartu eta langile klasearen borroka bultzatuko duena». Hori erakutsiko dute Euskal Herriak Erabaki. Kapitala hautsi, bizitzari eutsi lelopean Iruñean eta Baionan egingo dituzten mobilizazioetan.

Garbiñe Aranburu LABeko idazkari nagusiak eman ditu zehaztapenak. Batetik, testuingurua: «Faxismoaren gorakadaren eta kapitalismoaren oldarraldi berri baten aurrean gaude». Bestetik, erantzuna: «Langileak mobilizatzen eta borrokatzen ari dira lantokietan eta kalean, inposatu nahi dieten prekarizazio prozesu horren aurka». Eta LABek bi errealitate kontrajarri horien aurka batzera dei egingo du aurtengo Maiatzaren Lehenean. «Kapitalaren eta bizitzaren arteko talkan, Euskal Herrian erabaki dugu bizitzaren alde egitea». Oraingo giro sozial eta politikoak sindikatuak «zuzenean interpelatzen» dituela uste baitu Aranburuk, eta ondorioz «ekarpena» egin behar dutela.

Idazkariak hiru ardatzetan banatu du LABen «bizitzaren aldeko» apustua. Lehena: «Borrokarako gaitasuna duen sindikalismoa». Sektore ezberdinetako langileak aurrera eramaten ari diren mobilizazioei eta grebei egin die erreferentzia, ugarituz doan errealitatearen aurrean «eragile aktibo» izanez. Bigarren hanka da neurri zehatzak eskaintzea: soldata arrakala deuseztatzea, 1.200 euroko gutxieneko soldata ezartzea, lan osasunerako eskubidea aldarrikatzea eta lanaldi murrizketari aurre egitea, besteak beste. Eta, azkenik, borroka eremu geografiko-politikoa. «Sindikalismoak jarrera argi bat izan behar du autodeterminazioaren alde. Inboluzio nazionalaren aurrean, hemen erabaki nahi dugu. Errepublika sozialista, feminista eta euskalduna osatu nahi dugu».

Bost aurpegi, borroka bat

Langile klasea ordezkatzen duten aurpegi guztiak aintzat hartu asmoz, leloan helarazi nahi izan duten talka gorpuztu dute. Bada, sindikatuak atzo egin zuen agerraldian bost langile zeuden. Pentsiodun bat, mugimendu feministako kide bat, gazte bat, etxeko langile bat eta migratzaile bat.«Sektore hauek eraldaketa sozialerako agente dira», azaldu du Maider Jauregi LABeko komunikazio idazkariak. Batasunaren isla, kolorez bete dute Maiatzaren Lehenera dei egiteko kartela, Jauregik azaldu duenez: «Kolore bakoitzak ezaugarri propioak ditu, baina denen nahasketaz bat egiten dute».